Nowiny.pl
Nowiny.pl Regionalny Portal Informacyjny. Codzienny serwis newsowy z terenu Subregionu Zachodniego woj. śląskiego (powiat raciborski, wodzisławski, rybnicki, jastrzębski i żorski).
JastrzebieOnline.pl
JastrzebieOnline.pl JastrzebieOnline.pl to najczęściej odwiedzany portal z Jastrzębie-Zdroju. Codziennie tysiące mieszkańców miasta dowiaduje się od nas o wydarzeniach dziejących się w Jastrzębiu.
eZory.pl
eZory.pl eZory.pl to nowy portal o Żorach stworzony z myślą o dostarczaniu najświeższych i aktualnych informacji lokalnych dla mieszkańców Żor, dotyczących wydarzeń kulturalnych, społecznych, sportowych oraz ważnych informacji miejskich.
AgroNowiny.pl
AgroNowiny.pl Regionalny portal dla rolników. Najnowsze Wiadomości dla rolników, ceny i fachowe porady. Produkcja rolna, hodowla, uprawy, aktualne cenniki rolnicze, technika rolnicza, prawo i agrobiznes.
HistoriON.pl
HistoriON.pl HistoriON to portal dla pasjonatów lokalnej historii. Odkryj fascynującą historię naszego regionu - ciekawe artykuły, wydarzenia, ikony PRL-u, kartka z kalendarza, bohaterowie lokalni, ludzie tej ziemi i biografie na nowym portalu HistoriON.pl
Praca.nowiny.pl
Praca.nowiny.pl Regionalny serwis z ogłoszeniami o pracę oraz informacjami w rynku pracy. Łączymy pracowników i pracodawców w całym regionie.
RowerON
RowerON Projekt „RowerON – wsiadaj na koło, będzie wesoło” to promocja regionu, jego walorów przyrodniczo-kulturowych, infrastruktury rowerowej oraz zachęcenie mieszkańców do aktywnego i zdrowego spędzania czasu.
InspiratON
InspiratON Projekt edukacyjno-medialny „InspiratON – Czas na Zawodowców”, który pomaga uczniom wybrać dobrą szkołę, ciekawy zawód, a potem znaleźć pracę lub założyć własną firmę.
Kupuję - smakuję
Kupuję - smakuję Projekt „Kupuję - smakuję. Wybieram polskie produkty” promujący lokalnych i regionalnych producentów żywności oraz zakupy polskich produktów.
Sport.nowiny.pl
Sport.nowiny.pl Serwis sportowy z regionu. Piłka nożna, siatkówka, koszykówka, biegi. Wyniki, tabele, zapowiedzi.
Sklep.nowiny.pl
Sklep.nowiny.pl Sklep.Nowiny.pl powstał w odpowiedzi na coraz szersze potrzeby naszych czytelników i mieszkańców regionu. Zapraszamy na zakupy wyjątkowych limitowanych produktów!
Instytut Rozwoju Inspiraton
Instytut Rozwoju Inspiraton Instytut powołaliśmy do życia w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na przystępne kursy online rozwijające kompetencje zawodowe. Naszą misją jest tworzenie kursów wspierających rozwój kariery naszych kursantów.

110 lat temu w Nowinach Raciborskich: Francek, Walek i Spielverein w Makowie, czyli jak się skończy zabawa w Niemców

03.05.2022 00:00 red

Satyra na działalność niemieckiej organizacji sportowej, historia dobrze prosperującego przedsiębiorcy, który przez błędne decyzje skończył w więzieniu i odnalezienie zwłok zaginionej dziewczynki – między innymi o tym pisano w Nowinach w maju 1912 roku. Zapraszamy do lektury, która jest jak podróż w czasie. Wojciech Żołneczko

Racibórz • 4 maja 1912 r.

„Spielverein” w Makowie

– Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!

– Na wieki amen, witam cię Francku.

– Bóg zapłać, ja cię też witam Walku. Skąd to idziesz?

– Ze zgromadzenia. Czy to nie wiesz, że tam dziś zakładali „Spielverein”?

– Co, „Spielverein”? Dla dzieci nie potrzeba „Spielvereinu”, bo one same najlepiej się bawią.

– To nie dla dzieci, lecz dla młodzieńców ma być ten „Verein”.

– Co gadasz? To młodzieńcy mają jeszcze do „Spielszule” chodzić?

– Nie do „Spielszuli”, ale na polu mają grać, skakać i turnować.

– Ha, ha, ha! To będzie zabawne!

– Nie śmiej się, bo i kilku gospodarzy dało się też do tego zapisać.

– Co? Gospodarze do „Spielvereinu”? Ty żartujesz, to ci gospodarze też będą na polu grali, skakali i turnowali? To będzie komedya – ani cirkusa już tu potem nie potrzebujemy.

– I mnie to śmiesznie przychodzi. Lepiej by oni zrobili, gdyby się o swoje gospodarstwo starali.

– Ale powiedz mi, mój Walku, dlaczego to ci młodzieńcy mają do „Spielvereinu” wstępować?

– Pewnie, aby nie dostali suchot płuc, gdyby w domu siadali.

– Mnie się zdaje, że ty już cierpisz na suchoty, ale na suchoty mózgownicy. Czy nasi młodzieńcy nie turnują po całych dniach na polu albo przy murarce? W niedzielę potrzebują odpoczynku, ale nie turnowania. W miastach dla bladych krawców, szewców i pisarczyków, to takowe „Spielverein” są dobre, ale na wsi – to głupota. Ale, mój Walku, mnie się zdaje, że tu nie chodzi o granie, lecz o zniemczenie naszych młodzieńców. Tam się mają nauczyć i pomiędzy sobą tylko po niemiecku gadać, a z naszym językiem polskim na bok.

– Może być, że ty słusznie sądzisz, bo tam na zgromadzeniu tylko po niemiecku mówiono, a na nas Polaków żadnego względu nie brano.

– Słyszałem, że i twój syn się dał zapisać. To się ty jeszcze tego doczekasz, iż on i w domu będzie chciał po niemiecku mówić, a swoim ojczystym językiem będzie się brzydził.

– Nie daj tego, Boże, żeby moje dzieci miały swoim pięknym polskim językiem pogardzać.

– Ja się jeszcze gorszych rzeczy obawiam, a to, że te gry się będą w karczmie kończyły, a tam nasi synowie nauczą się hulania i marnotrawstwa.

– Jeżeliby tak miało być, to mój Hanys musi zaraz z tego wystąpić. Niech on lepiej w domu w rodzinie się bawi jaką niewinną grą.

– Jeszcze lepiejby było, gdybyś za te pieniądze, które twój Hanys ma do „Spielvereinu” płacić i w karczmie przeniszczyć, sobie zaraz zamówił „Nowiny Raciborskie”, a w niedzielę po południu i wieczorami młodzieńcy czytaniem się bawili. Tak twoi synowie się nauczą dużo pożytecznych rzeczy, a umiłują swój język ojczysty.

– Ty mądrze mówisz, zaraz to uczynię. Bóg zapłać, żeś mi tak pięknie doradził. Zostań z Bogiem.

– Z Panem Bogiem!*

Wandale połamali drzewka

Żory. W tych dniach połamano 15 drzewek stojących przy drodze z Żorów do Osiny. Na wykrycie sprawców wyznaczono nagrodę.

* Artykuł jest satyrą na działalność niemieckich organizacji, które kładły nacisk na krzewienie kultury fizycznej, ale też niemieckich wartości patriotycznych. Wśród Polaków podobną funkcję spełniały „Sokoły”.


Racibórz • 7 maja 1912 r.

Bójka na weselu skończyła się zgonem

Racibórz. Sąd przysięgłych skazał robotnika Stanisława Zimnola z Zawodzia na 2 lata i 6 miesięcy więzienia za ciężkie poranienie syna gospodarskiego Buchty z Bzów Zameczków, który wskutek tych ran zmarł dnia następnego. Brutalnego czynu dopuścił się Zimnol na weselisku, odbywającem się w karczmie w Warszowicach.

Fałszywy bankrut

O fałszywe bankructwo oskarżony był blachnierz Jan Mücka z Wodzisławia*. W jego zawodzie dobrze mu się powodziło, ponieważ był pilny i zaradny, chcąc się atoli prędzej zbogacić, puścił się na spekulacye i począł skupywać grunta w Rydułtowach, Pszowie i Wodzisławiu. W końcu założył nawet kinematograf w Wodzisławiu. To było jego nieszczęściem. Interes nie szedł, nastały kłopoty finansowe, aż w końcu zbankrutował. Ponieważ kazał większe sumy zapisać na hipoteki dla swego ojca, żony i szwagra, dopatrzono się w tem fałszywego bankructwa, za co sąd przysięgłych skazał go na 3 lata więzienia.

Zwłoki dziewczynki

Racibórz. W sobotę wieczorem około godziny 9 wydobyto z Odry naprzeciw miejskiej rzeźni zwłoki dziewczynki Hawliczek, która przed mniej więcej pół rokiem znikła z domu swego chlebodawcy Davida. Zwłoki były w zupełnym rozkładzie.

Poparzony trzylatek zmarł

Rybnik. Nieszczęśliwy wypadek wydarzył się w rodzinie malarza Kopycioka. Trzyletni jego synek przewrócił garnek z gorącem mlekiem, stojący na piecu i odniósł tak ciężkie ob

rażenia, że w dwa dni potem wyzionął ducha.

* Blachnierz wytwarzał wiadra, garnki, patelnie, sztućce, świeczniki i inne przedmioty.


Racibórz • 9 maja 1912 r.

Srebrne wesele

Racibórz. Srebrne wesele obchodzili wczoraj małżonkowie Mateusz i Karolina Piechaczkowie na Ostrogu.

Wyskoczyła z pociągu

W sobotę po południu wyskoczyła z pospiesznego pociągu pomiędzy Raciborską Kuźnią a Nędzą pewna kobieta, pochodząca z Austryi, i zabiła się na miejscu. Przed miesiącem wyjechała ona do Ameryki, gdzie atoli dostała pomieszania zmysłów, wskutek czego władze amerykańskie odstawiły ją do Europy z powrotem.

Razem wydzierżawią grunta

Sławików, pow. raciborski. W niedzielę zgromadzili się u p. Reicha tutejszy siedlacy, celem wydzierżawienia pola wspólnie od posiedziciela dóbr sławikowskich. Wynajęte będą 1000 jutrzyn*. Na czele spółki stoją siedlacy Józef Krajczy, Paweł Zarembik, Jan Szyrtek, Karol Spleśniały.

* Jutrzyna to tłumaczenie niemieckiego słowa morg. Historycznie była to powierzchnia ziemi, którą jeden człowiek był w stanie zaorać przy użyciu zaprzęgu lub skosić w ciągu jednego dnia. Mórg pruski wynosił około 25,5 ara.

  • Numer: 18 (1565)
  • Data wydania: 03.05.22
Czytaj e-gazetę

Archiwum

  • Numer: 16 (1563)
  • Data wydania: 19.04.22
  • Numer: 17 (1564)
  • Data wydania: 26.04.22
  • Numer: 18 (1565)
  • Data wydania: 03.05.22
  • Numer: 19 (1566)
  • Data wydania: 10.05.22
  • Numer: 20 (1567)
  • Data wydania: 17.05.22